Lời người dịch: Khoa học Xô viết thế kỷ 20 có nhiều thành tựu xuất chúng khiến phương Tây phải nể phục. Đặc biệt trong lĩnh vực vật lý hạt nhân, hàng không vũ trụ và vũ khí, những lĩnh vực liên quan đến khoa học toán lý, khoa học kỹ thuật.
Sau chuyến bay lên vũ trụ năm 1961 của Yuri Gagarin, Tổng thống Mỹ J.F. Kennedy đã phát biểu như sau: “Nền giáo dục Xô viết là tốt nhất trên thế giới. Chúng ta cần phải tiếp nhận nhiều điều từ nó. Liên Xô đã chiến thắng trong cuộc chạy đua vũ trụ từ ở sau bàn học sinh”. Đó cũng là kết luận của Ủy ban Liên bộ Chính phủ Mỹ sau khi điều tra nguyên nhân sự vượt trội của ngành vũ trụ Liên Xô thời điểm đó.
Một chỉ dấu khác về chất lượng của nền giáo dục đại học Xô viết là việc có một số lượng rất lớn các nhà khoa học và chuyên viên kỹ thuật Nga hội nhập thành công ở phương Tây với tư cách chuyên gia vào những năm 1990 và tiếp tục về sau này.
Tiếc rằng sau khi Liên Xô sụp đổ, nền giáo dục Nga đã dần rời xa triết lý giáo dục Xô viết dựa trên việc dạy lý thuyết cơ bản để đào tạo con người sáng tạo. Đồng thời nền giáo dục này cũng chưa đạt được triết lý giáo dục đào tạo chuyên gia sở hữu gói kỹ năng cập nhật của phương Tây và các nước phát triển khác.
Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của TS Vladislav Inozemtsev, một nhà kinh tế nổi tiếng ở Nga, về nền giáo dục đại học Nga hiện nay dưới góc nhìn kinh tế học - nghĩa là mỗi luận cứ đều được củng cố bằng số liệu.