Cô gái H’Mông

1. Giàng Cho Số đẹp, cao ráo, nước da trắng hồng, trên môi lúc nào cũng thường trực một nụ cười tươi khiến gương mặt cô luôn bừng sáng. Thảng hoặc trong những chặng nghỉ chân dọc đường, ngắm trộm Số ngồi quấn lại sả quẩy (tấm vải buộc ngang bắp chân) tôi thầm so sánh cô với bông hoa rừng. Có khi Số còn đẹp hơn cả bông hoa rừng, hừng hực lên sức sống hoang sơ mà quyến rũ.

Lên Sa Pa nhiều lần, thật ra tôi không cần người hướng dẫn vẫn có thể đi bản nhưng nụ cười của Số đã khiến tôi thay đổi ý định. Chị chủ khách sạn “khoe” người của mình không cần giấu diếm: “Chỗ chị là nhiều khách yêu cầu nhất đấy! Đa phần là khách nước ngoài, người đi trước được Số dẫn đường về nói lại với người sau. Cứ thế họ yêu cầu, có người còn gửi thư điện tử sang trước cả tháng để đặt đấy…”.

Giàng Cho Số (ở giữa) và du khách Canada.

Trong suốt cuộc hành trình đi cùng với nhau, tôi ngầm để ý xem vì sao nhiều khách du lịch lại yêu cầu bằng được phải là Số đưa đi bản đến vậy? Vì cô là người H’Mông? Hướng dẫn viên người H’Mông khách sạn nào chẳng có. Vì cô có duyên? Tôi cá một ăn một nghìn rằng cô gái dân tộc nào cười cũng tươi, cũng duyên như thế cả… Vậy thì vì sao? Thật khó có thể tìm ra câu trả lời, chỉ biết rằng trong suốt quãng đường đi bộ hơn hai chục cây số, Giàng Cho Số luôn nhẫn nại giải đáp tất cả mọi thắc mắc trên trời dưới biển từ “vi mô đến vĩ mô” của một kẻ lắm điều là tôi.

Gặp phải câu hỏi khó không nằm trong sự hiểu biết của mình, cô bối rối xin lỗi vì đã khiến cho tôi thất vọng. Có một lần như thế tôi hỏi: “Sao Số không bịa đại ra câu trả lời nào đấy vì đa phần khách ở phương xa đến, có ai hiểu biết gì về đời sống, phong tục tập quán… của người dân tộc đâu mà lo?”. Số nghiêm nét mặt: “Không được! Người ta không hiểu mình càng phải giới thiệu và giải thích cho họ một cách cặn kẽ. Trả lời qua loa khách sẽ hiểu sai về cái hay cái đẹp của đồng bào mình đi thì sao? Em không làm như thế được…”. Tôi chống chế: “Nhưng chẳng ai có thời gian để kiểm tra lại đâu mà!”. Số hỏi ngược lại tôi: “Anh nghĩ thế sao?”. Tôi bối rối không tìm ra được câu trả lời…

2. Đêm ở bản Hồ, bản của người Tày và người Dao. Sau khi chủ nhà đãi khách bằng rượu ngô, thịt hun khói và rau cải vườn nhà, cả chủ lẫn khách kéo nhau ra nhà sàn văn hoá của bản. Lửa đã được thắp lên, rượu rót tràn ra bát, chuyền tay nhau. Rượu mềm môi câu hát, rượu chuếnh choáng nhịp chân. Buổi tối không có trong hợp đồng, lẽ ra Số có thể thoải mái nghỉ ngơi sau một chặng đường dài, nhưng cô đã ngồi lại theo yêu cầu của tôi.

Tôi muốn nghe một vài câu dân ca H’Mông trong cái không gian thấm đẫm “hương núi tình rừng” như thế này. Khi tôi đã chuếnh choáng men say, thì Số tiến ra giữa sàn. Tiếng kèn lá cất lên, xung quanh im lặng, nghe da diết: “Anh ơi! / Chim khuyên có gọi mùa, mùa mới về / Chim khuyên có gọi năm, năm mới tới / Tháng Giêng là mùa ra sấm mới / Con chim khuyên khôn, hãy đến hót ở đỉnh đồi nhà em/ Em ở đây - cách xa chín ngọn núi / Em ở đây - cách xa tầm chim bay / Anh có thương thì hãy làm cây ký zàng (loài chim báo mùa hạ tới) / Hãy cùng em đi qua mùa Lấu chua (loài chim báo mùa thu tới, mùa lúa chín) / Anh có yêu hãy đến đón em về…”.

Câu hát vừa dứt, trong tiếng vỗ tay râm ran của những vị khách du lịch người nước ngoài có mặt đêm hôm ấy, phấn khích đến tột cùng tôi đã làm một cái việc điên rồ là quấn đồng tiền vào một cái que để tặng cho người hát. Số không nhận. Suốt dọc đường về Số vẫn cười nhưng nụ cười dường như đã kém vui. Chỉ một chuyện nhỏ ấy thôi khi tỉnh hơi men đã làm tôi ân hận mãi… Tôi nghĩ mình còn nợ Số một lời xin lỗi!

Nắng Sapa.

3. Những ngày còn lại ở Sa Pa tôi đi chơi và uống rượu “miệt mài”. Buổi chiều, gặp Số hướng dẫn hai người khách nước ngoài đi tham quan thị trấn, tôi rủ cô tối đi uống rượu. Không ngờ Số nhận lời, lại còn hẹn chắc như đinh đóng cột bảy giờ sẽ đợi tôi trước cửa nhà thờ đá. Mải vui với mấy người bạn mới quen, cuộc rượu đến hơn tám giờ đêm mới tàn, say quá, tôi lừng khừng định đi về khách sạn ngủ mà quên mất cuộc hẹn với Số. Ngang qua nhà thờ, thấy cái dáng quen quen, tiến lại gần tôi không ngờ Số vẫn đợi…

Mấy ngày ngắn ngủi ở Sa Pa, tôi lại nợ Giàng Cho Số thêm một lời xin lỗi. Vậy nhưng có vẻ như cô không giận? Có lẽ Số đã quen với những cuộc hẹn mà cô luôn là người đúng hẹn chỉ có người khác sai hẹn? Trước khi lên tàu về xuôi, tôi muốn nói lời xin lỗi một cách nghiêm túc với Giàng Cho Số mà sao thấy ngượng ngùng. Đành xin địa chỉ email của cô, định bụng về Hà Nội sẽ dễ dàng hơn. Nhìn cô hí hoáy ghi cogaihmong_yeuanh@yahoo.com vào cuốn sổ công tác của mình khiến tôi cảm thấy vui vui. Sao lại có người hồn nhiên và đáng yêu đến thế!