Hoàng Duy Hùng sinh ngày 9-5-1962 tại Phan Rang, Ninh Thuận, Việt Nam Cộng hòa. Cha của ông là một sĩ quan trong Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Năm 1975, ông theo gia đình sang Mỹ định cư khi mới 13 tuổi.
Khi mới sang Mỹ, dưới sự giúp đỡ của một nhà thờ Công giáo, gia đình ông đã đến định cư tại thành phố Reading, bang Pennsylvania. Sang đến năm 1983, ông chuyển đến Houston để theo học chuyên ngành Triết học tại trường Đại học Houston. Sau khi vào đại học, ông tiếp xúc với nhiều tổ chức, đảng phái của người Việt ở hải ngoại và bắt đầu hoạt động đấu tranh chống cộng. Ông tốt nghiệp đại học vào năm 1989. Vào năm 1996, ông nhận bằng Tiến sĩ Luật tại Thurgood Marshall School of Law thuộc Đại học Nam Texas và bắt đầu hoạt động trong ngành luật một năm sau đó.
Cuối năm 1990, nhận chỉ thị của Nguyễn Văn Kim, ông về Việt Nam hoạt động để xây dựng cơ sở cho Mặt trận Việt Nam Tự do. Tháng 3-1992, ông trở về lại Việt Nam thì bị bắt ngay tại phi trường, bị nhốt ở số 3C Tôn Đức Thắng và Chí Hòa gần 16 tháng. Năm 1993, Hoa Kỳ và Việt Nam bàn thảo việc bãi vận và bang giao. Việt Nam trả tự do cho các công dân Hoa Kỳ, trong đó có ông Nguyễn Sĩ Bình và ông. Năm 1998, ông thành lập một tổ chức đấu tranh chính trị mới với danh xưng là Phong trào Quốc dân Hành động. Đầu năm 2001, đích thân ông xâm nhập Việt Nam qua ngả Campuchia với kế hoạch đặt bom nổ tượng Hồ Chí Minh tại bến Nhà Rồng ở Sài Gòn và bến Ninh Kiều ở Cần Thơ.
Luật sư Hoàng Duy Hùng trên trang “Góc nhìn Hoàng Duy Hùng”
Hoàng Duy Hùng sống trong cộng đồng người Việt và là thủ lĩnh chống cộng nổi tiếng. Ông là một con người quyết liệt, chống cộng cũng quyết liệt, và không phải chỉ bằng lời nói, bằng sự hô hào ở hải ngoại, quyên góp tiền bạc của cộng đồng người Việt. Các đảng phái ấy chỉ chuyên tranh quyền đoạt lợi ở hải ngoại mà ông vô cùng khinh bỉ. Ông là người yêu nước thực sự, và khi ông đã tin rằng con đường ông đi là mang lại lợi ích cho dân tộc, thì bằng mọi giá ông phải làm. Vì vậy, dù đã lập gia đình và đang sống sung túc bên vợ con, ông vẫn về Việt Nam đi theo kế hoạch bạo động của mình. Nhưng khi đến Cần Thơ, nhìn thấy cảnh dân chúng an bình buôn bán tấp nập ở bến Ninh Kiều, đất nước đang phát triển trong đời sống chính trị ổn định, ông cảm thấy việc làm của ông hoàn toàn vô nghĩa và quyết định quay lại Mỹ. Về đến phi trường Los Angeles, chính tình báo Mỹ gọi ông vào và nhắc Việt Nam có bang giao với Hoa Kỳ. Hơn nữa, Hoa Kỳ muốn Việt Nam trở thành đồng minh chiến lược trong khu vực để giữ ổn định và hòa bình ở châu Á - Thái Bình Dương.
Quãng đời thứ hai - Thức tỉnh
Từ đó, Hoàng Duy Hùng thay đổi lập trường. Ông chuyển sang đối thoại với Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam và chủ trương hòa giải, hòa hợp dân tộc Việt Nam. Ông hoạt động trong cộng đồng người Việt và dần làm Chủ tịch Cộng đồng người Việt Quốc gia. Đến năm 2009 Hoàng Duy Hùng thắng cử trong cuộc bầu cử để giành lấy một trong 14 ghế nghị viên Hội đồng thành phố. Vì Houston là thành phố hơn 2 triệu dân, lớn thứ tư trên nước Mỹ, nên đây là một vị trí chính trị quan trọng. Hoàng Duy Hùng cũng là tác giả của khoảng 10 cuốn sách về các vấn đề Việt Nam.
Thu-truong-tiep-3.jpg)
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn (phải) trao tặng ông Hoàng Duy Hùng quà lưu niệm là bức tượng Vua Hùng - biểu tượng của cội nguồn quốc gia - dân tộc Việt Nam
Ông cùng với Thị trưởng Houston thu xếp cuộc nói chuyện với Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Thanh Sơn và dàn xếp buổi đối thoại giữa Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn với cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.
Cuộc hội luận nêu trên cho thấy chuyến đi của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn đến Houston đã tạo một bước ngoặt đối với những người chống đối Nhà nước Việt Nam; đó là làm sao cho hải ngoại và trong nước san bằng được những dị biệt và cộng tác xây dựng đất nước. Dẫu vậy cũng có một số người quá khích biểu tình và có người đặt bom trước cửa nhà nghị viên Hoàng Duy Hùng với lời hăm dọa sẽ giết cả nhà ông nếu đi Việt Nam.
Tháng 3-2013, Hoàng Duy Hùng là một thành viên trong đoàn nghị viên Hội đồng thành phố Houston đến thăm Việt Nam theo lời mời của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn.
Trở về Tổ quốc sau 12 năm với tư thế là nghị viên của thành phố Houston, ông đã được chứng kiến sự thay da đổi thịt của đất nước. Sự cởi mở của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn cũng như việc cựu Chủ tịch Nguyễn Minh Triết và phu nhân đón tiếp phái đoàn tại tư gia theo kiểu người miền Nam chân chất và thấm đậm tình người cho thấy có sự thay đổi mạnh trong chiều hướng đi lên của chính trị. Ông đã nhìn thấy Việt Nam đang phát triển vùn vụt, dù còn thua Thái Lan, Indonesia, Malaysia hay Hàn Quốc, nhưng quả thật đang phát triển thật sự. Sài Gòn nay đã phát triển thành một khu vực đô thị với nhiều nhà chọc trời, và khu vực đô thị hóa của Sài Gòn bây giờ rộng có lẽ gấp 10 lần trước năm 1975. Đà Nẵng với 9 cây cầu mới bắc qua sông Hàn, đường sá thoáng mát sạch sẽ là nơi rất xứng đáng để sống. Và ông đã đem những sự thật mắt thấy tai nghe ấy để trình bày lại cho cộng đồng người Việt ở Houston, nhưng những phần tử quá khích đã không tiếc lời thóa mạ ông và cho rằng ông bị đầu độc bởi cộng sản.
Ông Hoàng Duy Hùng (thứ ba từ trái sang) và đoàn Nghị viên Hội đồng thành phố Houston dâng hương tại Đền Thượng trên đỉnh núi nghĩa Lĩnh trong Khu di tích Đền Hùng, Phú Thọ
Ông đã chấp nhận hết mọi điều bằng thái độ rất bình tĩnh: “Là một vị dân cử Mỹ gốc Việt, tôi phải làm việc cho quyền lợi của mọi sắc dân trong thành phố Houston, trong đó có cộng đồng người Việt. Tuy nhiên, người dân Việt ở Houston lại quá nhạy cảm về chính trị và nhiều khi họ rất chủ quan cho rằng quan điểm chính trị của họ là đúng và những người nào khác quan điểm với họ là sai hoặc là phản bội, đến độ họ gán ghép cho tôi nhiều danh từ nghe rất chói tai như ‘tay sai’, ‘bưng bô’, ‘phản phúc’, ‘Việt gian’…, nhưng tôi biết rằng họ không ở trong vị trí của tôi, họ không có được thông tin, tầm nhìn và nhận định như tôi, nên họ ngộ nhận cho việc làm của tôi và gán ghép cho tôi đủ mọi tội trạng”.
Người hùng cô đơn trong căn hộ nhỏ ở Houston
Ngày 18-3-2020, luật sư Hoàng Duy Hùng đã lập trang YouTube cá nhân “Góc nhìn Hoàng Duy Hùng”. Nếu những ngày đầu, hình nền của trang mạng này là quốc kỳ Mỹ thì đúng ngày 304-2020, hình nền đó đã thay đổi, bên quốc kỳ Mỹ là quốc kỳ Việt Nam.
Luật sư Hoàng Duy Hùng cho biết, với việc làm này, ông muốn công khai khẳng định cờ đỏ sao vàng là cờ Tổ quốc, là lá cờ đã tập hợp toàn đất nước và dân tộc Việt Nam đấu tranh, hy sinh để giành độc lập và xây dựng nước nhà. Để công khai thực hiện điều này ông phải vượt qua nhiều trăn trở, khó khăn và đã làm theo lý trí, lương tâm của mình, không ai có thể mua chuộc, ép buộc. Đến sáng 2-5-2020, tức là chỉ sau 45 ngày ra đời, với 100.000 người đăng ký (subscriber), trang “Góc nhìn Hoàng Duy Hùng” đã đạt nút Bạc của YouTube. Đây là con số không dễ có được sau thời gian ngắn, nhất là với một trang mạng chủ yếu đề cập, luận bàn về các vấn đề chính trị, xã hội, quốc tế…
Trước khi quyết định treo cờ Tổ quốc trong clip của mình, luật sư Hoàng Duy Hùng đã phải trăn trở không ít, bởi ông biết đây là một hành động gần như tuyên chiến với cộng đồng. Những người bạn chí cốt với ông, hằng ngày vẫn bàn luận đồng quan điểm với ông, nhưng không dám xuất hiện đàm đạo cùng ông trên trang “Góc nhìn Hoàng Duy Hùng” nữa, và bản thân ông cũng không muốn họ bị liên lụy vì ông. Ông đã rời khỏi căn nhà hàng triệu đô, từng sống ấm êm với vợ con, về sống trong một căn hộ chung cư hai phòng ngủ, tự nấu ăn, tự chăm sóc bản thân khi ốm đau. Suốt mấy tháng COVID-19 hoành hành ở Mỹ, con số người nhiễm bệnh ở Texas ngày càng tăng cao, công việc tòa án cũng ngưng trệ, ông chỉ làm việc qua online là chính và cũng chỉ ra ngoài khi rất cần thiết như phải mua thức ăn… Nhìn cảnh ông mua mấy con tôm crawfish, lái xe hàng chục cây số để về nhà nấu nướng cho các con ăn mà thấy nao lòng… Ông đã đánh đổi cả hạnh phúc riêng tư của mình để được sống thật và sống đúng với lương tâm mình. Nhưng đồng thời ông cũng không muốn vì mình mà vợ con phải chịu liên lụy…
Sau khi trở về Việt Nam năm 2013, ông đã thay đổi không hẳn vì đời sống tươi đẹp phát triển ở Việt Nam thuyết phục ông, mà chính ông đã tự thuyết phục mình bằng sự nghiên cứu lịch sử về cuộc chiến tranh đánh đuổi thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc Việt Nam. Ông nghiên cứu sử Việt Nam trên đất Mỹ, nên không có ai nhồi sọ ông cả. Từ những thư viện ở Mỹ, ông đã đọc và hiểu những điều mà trước nay ông từ chối hiểu. Và ông đã làm một clip về bài học lịch sử Việt Nam từ năm 1945 đến 1975 để giới trẻ hiểu ai là kẻ bán nước và ai là kẻ đánh đuổi ngoại xâm thống nhất đất nước. Ngày 30-4 là ngày cộng đồng hải ngoại coi là ngày quốc hận, nhưng rõ ràng đó là ngày đất nước được thống nhất liền một dải từ Ải Nam Quan đến mũi Cà Mau để cùng xây dựng đất nước. Ông giải thích tường tận những năm đầu mới giải phóng đất nước ta phải gồng mình chống trả như thế nào dã tâm của Trung Quốc khi Việt Nam phải chiến đấu cả hai đầu Nam Bắc, vừa diệt quân Pol Pot cứu nhân dân Campuchia vừa phải đẩy lùi giặc Trung Quốc tràn sang xâm chiếm nước ta…
Bằng sự bình luận, phân tích hết sức khúc chiết, luật sư Hoàng Duy Hùng đã mang từng vấn đề nóng nhất trong nước để chuyển tải bằng cái nhìn rất khách quan. Ví như vụ Đồng Tâm, ông gọi đó là nhóm khủng bố, nếu như ở Mỹ thì không phải cảnh sát bắn một mình ông Kình mà cả “tổ Đồng thuận” cũng sẽ bị tiêu diệt. Không có nhà nước nào chấp nhận sự chống đối bằng vũ lực, kể cả một nước gọi là dân chủ như Mỹ. Về chính sách đối ngoại trước mưu đồ ở biển Đông của Trung Quốc, ông ca ngợi Nhà nước Việt Nam đã vô cùng khôn ngoan khi đi bằng con đường ngoại giao, đa phương hóa, với Ấn Độ, Nga, Australia và nhất là với Mỹ. Và trên hết ủng hộ chính sách “3 không” của Nhà nước Việt Nam. Về điểm này ông và luật sư Cù Huy Hà Vũ đã có một cuộc tranh cãi nảy lửa. Trong khi ông Vũ muốn Việt Nam phải liên minh quân sự với Mỹ để chống lại Trung Quốc trên biển Đông thì ông cho rằng chính sách “3 không” là khôn ngoan nhất. Vì tình thế Việt Nam bây giờ không nên nghiêng hẳn về nước nào, và Mỹ cũng không hề là một đồng minh đáng tin cậy. Tất cả các nước đều vì quyền lợi của họ, khi cần họ có thể đi đêm với nhau và ta sẽ bị bỏ rơi. Hãy xem tấm gương của Philippines ở Bãi cạn Scarborough thì có thể hiểu Mỹ đối với đồng minh của họ như thế nào?
Hằng ngày coi những clip của ông để chính người Việt Nam hiểu Việt Nam hơn, ông ca ngợi hết lời chiến thắng dịch COVID-19 của Việt Nam, và nói về bệnh nhân số 91 người Anh bằng niềm vui không che giấu trên ánh mắt. Ông đọc những lời ngợi khen của báo chí Anh nói về vấn đề này bằng nụ cười vô cùng hạnh phúc. Ông trích lại lời của bà Marie C. Damour, Tổng lãnh sự Mỹ ở TP.Hồ Chí Minh, bằng nụ cười đắc thắng: “Bây giờ Việt Nam đã qua mặt Bangkok rồi và họ đang muốn xếp ngang với Hàn Quốc, Đài Loan và phấn đấu để trở thành Nhật Bản, họ chắc chắn sẽ trở thành một cường quốc trong 20 năm sau”. Và cùng ý kiến đó, Andre Vichek, nhà báo tự do viết cho các tờ Times, New York Times… đã đánh giá Việt Nam thành công vì lãnh đạo của họ không cực đoan như cộng sản, không đi theo tư bản hẳn mà biết sử dụng tư bản - xã hội chủ nghĩa và tinh thần yêu nước, chủ nghĩa dân tộc, nên trong vòng 20 năm nữa họ sẽ thành một cường quốc. Và việc chống COVID-19 ở Việt Nam là một kỳ tích đáng ngưỡng mộ…
Đã có hơn 100.000 người đăng ký thường xuyên xem các clip của ông, và ông đã thuyết phục được họ bằng cái nhìn của một người Việt Nam yêu tha thiết đất nước mình. Tôi biết không phải chỉ có giới trẻ đồng hành cùng ông mà đã có nhiều người bạn của tôi, những người ở tuổi trung niên, những đảng viên 40-50 tuổi đảng từng vào sinh ra tử chiến đấu dưới ngọn cờ dân tộc, nhưng do ảnh hưởng những thông tin sai lạc trên mạng xã hội đã từng thở ra những lời bất mãn. Nhưng chính ông, một người lớn lên ở Mỹ, hấp thụ nền văn hóa Mỹ đã thuyết phục được họ bằng những lời gan ruột của mình dành cho đất nước…
Bây giờ, dường như ông chỉ có một công việc duy nhất là hướng về đất nước và đồng hành cùng đất nước. Ông vui trong niềm vui của đất nước, ông giận dữ khi có những hiện tượng “tự nhục” của một số người trên mạng xã hội… mà ông gọi là “Hội chứng tự nhục”, “Hội chứng sợ đất nước thành công”. Những kẻ này ông biết rõ họ là ai, và vì sao họ cứ chống Nhà nước Việt Nam, bởi vì nếu hòa giải hòa hợp dân tộc thì họ sẽ sống bằng gì? Họ muốn khơi sâu hận thù dù đã qua 45 năm, bởi vì nếu không còn thù hận thì lý do gì để họ quyên góp tiền từ cộng đồng?
Nhưng có lẽ nào ông cứ phải là một người hùng cô đơn như vậy mãi? Một mình ra vào căn phòng nhỏ, một mình nấu ăn, một mình tự xông hơi khi thấy trong người không khỏe. Và ông nói cười với những người bạn khắp chốn của ông, những người lắng nghe ông hằng ngày mà không giấu nỗi niềm riêng… Có những clip ông nói với người thân, với con cháu bằng những giọt nước mắt… và mọi người đã phải rơi lệ cùng ông…
Ông đã từng nói, giữa đại dịch COVID-19 này, nơi ông muốn tìm về nhất là Tổ quốc Việt Nam, nhưng lại chẳng thể về!♦
