Không biết cơm mẻ có từ bao giờ, nhưng từ khi người ta biết dùng nó để làm gia vị chế biến thức ăn, thì họ nuôi nó trong keo, trong thố để khi muốn dùng sẽ có ngay.
Quá trình nuôi cơm mẻ kể ra cũng dễ dàng, chỉ cần xin một ít con cơm mẻ đã ngấu cho vào đáy keo, đáy thố rồi dầm cơm tẻ để nguội xới rời, phủ lên phía trên, tùy nhiều hay ít, sau đó đậy nắp lại trong khoảng trên dưới một tuần là có thể lấy ra dùng được.
Thức ăn thường chế biến với cơm mẻ có thể kể đến ốc, chuối sống, thịt cầy luộc... Dù người dân có túng thiếu đến mấy, họ cũng có thể nuôi cơm mẻ để khi cần họ chỉ bắt vài con ốc trên đồng nấu với cơm mẻ để lai rai.
Nghe nói ngày xưa, các anh chị đi chiến đấu về rất thích các món ăn chung với cơm mẻ. Các mẹ nuôi quân thường đãi các anh nồi canh chua thơm ngát. Những khi không có mẻ, người ta có thể nấu canh chua với giấm, với me, với chanh... nhưng có lẽ canh chua với mẻ là ngon miệng nhất bởi mùi vị chua không gắt như chanh, như giấm, trẻ em và người lớn đều rất thích.
Thông thường, người ta cho rằng, ăn cơm với mẻ sẽ dễ bị bệnh về bao tử do ăn quá nhiều. Tuy nhiên, nếu ăn vừa phải thì các món ăn sẽ dễ tiêu, ấm bụng... Và chính nó góp phần làm phong phú cho văn hóa ẩm thực Việt Nam.
