Cuộc đời ba chìm bảy nổi của diễn viên Hồng Sơn đã khép lại nhưng khán giả vẫn có thể “gặp” anh hằng ngày qua nhân vật trong bộ phim Chủ tịch tỉnh đang phát sóng trên VTV1.
Không chỉ đến vai diễn này, vai Dỏ của anh trong bộ phim Ma làng cùng nhiều vai diễn khác trên màn ảnh nhỏ khiến Hồng Sơn trở thành gương mặt chiếm nhiều thiện cảm của khán giả...
Được đào tạo bài bản về diễn xuất (tốt nghiệp Khoa Sân khấu khóa 1974-1978) của Trường Nghệ thuật Hà Nội, Hồng Sơn thuộc thế hệ diễn viên tài năng của Nhà hát Kịch Việt Nam như: Hoàng Cúc, Hoàng Dũng, Minh Trang… Lòng yêu nghề, ham học hỏi góp phần giúp anh hóa thân thành công trong nhiều vai diễn có số phận cả trên sân khấu kịch và điện ảnh - truyền hình.
Diễn viên Hồng Sơn ngoài đời.
Vai diễn thành công của anh trên màn ảnh nhỏ là Nam - người lính công binh trở về, ngơ ngác và lạc lõng giữa đời thường bon chen trong bộ phim Người Hà Nội đã trở thành một hình tượng gây thương cảm mạnh mẽ với khán giả. Trước đó, trong bộ phim truyện nhựa Cây bạch đàn vô danh, anh để lại ấn tượng sâu đậm với vai Bạch Vân - người đàn ông góa vợ, một mình gà trống nuôi con ăn học rồi sống trong dị nghị của làng về tội hủ hóa với vợ bộ đội...
Vậy mà anh trút bỏ được vẻ lành hiền đến tội nghiệp của các nhân vật này để trở thành Dỏ - nhân vật chán đời tìm đến rượu để tiêu khiển và là trung tâm gây mất trật tự trong làng; hay Mã - trùm cá độ bóng đá dùng tiền và gái đẹp để mua chuộc quan chức và thâu tóm quyền lực trong tay của Chạy án 2… “Diễn xuất, sự lựa chọn, nghĩ ngợi và tìm tòi của Hồng Sơn như một biện giải nghịch lý: gắng tiết kiệm và tinh tế, nhận ra cho được nhiều “chiều” diễn trong một nhân thân nhân vật” là những dòng viết chân xác về anh trong cuốn sách Diễn viên điện ảnh Việt Nam của Viện Nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh Việt Nam (NXB Văn Hóa Thông Tin, 1994).
Tôi gặp Hồng Sơn ở bệnh viện lúc anh bị tai nạn sau khi hoàn thành những cảnh quay quan trọng của bộ phim Miền đất hứa (10 tập) tại Lạng Sơn, trên đường trở về Hà Nội, chiếc xe khách chở diễn viên lật nhào khiến anh bị gãy hai bên xương đùi và một xương sườn. Ca phẫu thuật nối các khớp xương tưởng sẽ khiến anh mất khoảng 3 tháng để liền vết mổ và 6 tháng sau đó mới có thể tập vận động.
Nhưng như có phép màu nhiệm, chỉ chưa đầy 3 tháng sau đã thấy anh ở các đoàn phim. Có lẽ khát khao nghiệp diễn và đam mê trở lại với nghề, để “mỗi vai diễn là một cố gắng chứng minh với mọi người tôi còn có ích với cuộc đời này”, như có lần anh thổ lộ với báo giới sau khi cai nghiện trở về, khiến anh sớm bình phục.
Lần ấy anh kể, đang là diễn viên biên chế của Nhà hát Kịch Hà Nội, nhà cao cửa rộng, vợ con đề huề, anh sa vào nghiện ngập, bán hết nhà cửa, rời khỏi Nhà hát Kịch Hà Nội, rồi sống lang thang, vật vờ. Vậy mà sau hai năm cai nghiện trở về, anh tiếp tục đóng phim và liên tục xuất hiện với những vai diễn ấn tượng trong các phim Ma làng (Dỏ), Gió làng Kình (Bài)…
Hồng Sơn (trái) với vai Dỏ trong Ma làng.
Dỏ được coi là vai diễn ghi nhận sự hóa thân trọn vẹn của Hồng Sơn vào nhân vật. Anh có lần kể, sau khi được đạo diễn Nguyễn Hữu Phần đưa cho đọc tiếu thuyết Ma làng, dù đang đóng vai nhân vật tiêu cực trong bộ phim Đời người và những chuyến đi, anh vẫn một mực “xin” đạo diễn để được thể hiện vai Dỏ với giọng quả quyết: “Cho em thử vai khác kiểu này đi. Em sẽ chơi đến cùng”.
“Chơi đến cùng” không là lời hứa suông mà in dấu những tìm tòi, nỗ lực của anh để khắc họa tính cách và số phận nhân vật. Dỏ suốt ngày say rượu, nhân vật mỗi lần xuất hiện là điệu bộ “lè nhè” nhưng người diễn chẳng dám đụng một giọt rượu nào, chỉ buổi tối sau khi đoàn phim đóng máy anh mới uống vài chén với anh em cho vui.
Anh còn tự chuẩn bị trang phục cho nhân nhân vật, rồi làm việc với họa sĩ để sắm sửa đạo cụ: cái giỏ, mũ lá rách và khẩu súng trường quàng vai… Dù có không ít kinh nghiệm vào vai nhân vật nông thôn nhưng anh thừa nhận phải hóa thân nhiều mới “ra” được nhân vật Dỏ khiến khán giả ai nấy xem là nhớ như vậy…
Hồng Sơn mất đi để lại nhiều tiếc thương cho bạn bè và đồng nghiệp. Sống chan hòa với mọi người, nỗ lực hết mình trong công việc, anh như hồi sinh trở lại sau 2 năm cai nghiện. Đang rất đắt sô đóng phim và bận rộn với công việc tổ chức sản xuất phim cho một hãng phim tư nhân, vậy mà cơn tai biến mạch máu não đã khiến anh ra đi đột ngột. Cầu mong anh thanh thản ở thế giới bên kia, sau những va vấp nghiệt ngã để trở lại làm người và làm nghệ sĩ được nhiều người yêu mến…
