17 năm là thành viên chính thức của Liên đoàn nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế (FIAP), nhiếp ảnh nghệ thuật Việt Nam đã vinh dự đứng ở vị trí cao nhất trên bục vinh quang trong một cuộc thi uy tín bậc nhất của tổ chức nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế này. Và thành công đó được đánh giá là nhờ biết khai thác, chắt lọc và phát huy những đặc trưng của truyền thống văn hóa dân tộc.
Năm 2008 trở thành một mốc son trên chặng đường hơn nửa thế kỷ hình thành và phát triển của nền nghệ thuật nhiếp ảnh nước nhà, khi bộ ảnh đen trắng của Việt Nam đã vượt qua 45 bộ ảnh của 45 quốc gia khác, giành Cúp thế giới FIAP 2008 trong cuộc thi ảnh đen trắng do Liên đoàn nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế (FIAP) tổ chức định kỳ 2 năm một lần.
Với 219 điểm có được từ một hội đồng giám khảo quốc tế uy tín, là các nhà nhiếp ảnh tên tuổi trên thế giới, bộ ảnh đen trắng 10 tấm của chúng ta đã có một khoảng cách 16 điểm, hơn bộ ảnh đoạt Huy chương vàng (xếp thứ nhì) của Trung Quốc, để đứng ở vị trí thứ nhất một cách thuyết phục. Đồng thời nhận được những cảm mến và nể trọng từ đồng nghiệp quốc tế…
NS Nhiếp ảnh Chu Chí Thành, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam,
nhận Cúp thế giới FIAP 2008
Từ các tác phẩm ảnh nghệ thuật xuất sắc trong cả nước gửi về Hội đồng nghệ thuật, 10 tác phẩm “Nương tựa” của tác giả Trần Phong; “Đua voi” của Tam Thái; “Mắt biếc” của Hoàng Quốc Tuấn; “Ban Mai” của Ngọc Thái; “Khúc đồng dao” của Ngô Huy Tịnh; “Sức sống” của Bảo Hưng; “Gọi mùa” của Chính Hữu; “Trang sức” của Lê Quang Phú; “Trẻ em vùng cao” của Nguyễn Long và “ Cùng thưởng thức” của Vương Quốc Kim đã được chọn góp mặt trong bộ ảnh dự thi với chủ đề “Nếp văn hóa truyền trống của dân tộc thiểu số Tây Nguyên Việt nam”. Chính việc chọn lựa chủ đề này được đánh giá là mấu chốt quan trọng đem lại thành công lớn cho ảnh nghệ thuật Việt Nam trong cuộc thi năm nay.
Chúng ta đã chọn một món “đặc sản” truyền thống của dân tộc để đi thi. Nó khác lạ với những gì mà bạn bè quốc tế đang “thưởng thức”, đó là cảnh sôi động, náo nhiệt của cuộc sống hiện đại, đó là những cảnh đẹp thiên nhiên, nhân tạo mà bất kỳ du khách nào cũng có thể gặp, đó là sự hoành tráng của những thành phố hiện đại…
Nương tựa. Ảnh: Trần Phong
Bộ ảnh của Việt Nam lại là những khoảnh khắc đẹp về cuộc sống, sinh hoạt ở một vùng đất mang đậm bản sắc truyền thống. Các tác phẩm đều đi sâu khai thác con người, miêu tả những nét đẹp truyền thống với góc nhìn giàu tính nhân văn. Bởi vậy mà bộ ảnh đã có sức thuyết phục rất cao đối với Hội đồng giám khảo và đông đảo bạn bè đồng nghiệp quốc tế.
Nhìn lại quá khứ, đây là lần đầu tiên sau 9 lần góp mặt tại một cuộc thi uy tín tầm cỡ quốc tế, chúng ta mới vinh dự đứng đầu và giành Cúp thế giới FIAP. Tuy nhiên trước đó, năm 1998 chúng ta đã có một Huy chương bạc với bộ ảnh mang chủ đề “Yếu tố con người”. Vào năm 2006 trong cuộc thi lần thứ 28 được tổ chức tại Thành Đô (Trung Quốc) chúng ta đã giành được Huy chương vàng với bộ ảnh mang chủ đề “Cuộc sống thường ngày của người dân Việt Nam” và tác phẩm ảnh đơn “Lưới cá trên sông” của nữ nhiếp ảnh gia Võ Thị Cúc được trao Huy chương bạc.
Mắt biếc. Ảnh: Hoàng Quốc Tuấn
Những thành công mà nhiếp ảnh nghệ thuật Việt Nam từng có đều xuất phát từ việc khai thác sâu đề tài con người, trong những không gian văn hóa truyền thống và với góc nhìn đậm chất nhân văn. Bộ ảnh đen trắng “Nếp sống văn hóa truyền thống của dân tộc thiểu số Tây Nguyên” tham dự cuộc thi năm nay thành công cũng chính là sự phát triển tốt hơn hướng đi đúng đắn đó.
Bộ ảnh năm nay không có giải thưởng cho ảnh đơn, nhưng có lẽ chính điều này cũng là một yếu tố giúp bộ ảnh thành công. Không phải chúng ta đã có giải, rồi tự đánh giá cao mình, mà bè bạn Quốc tế cũng công nhận bộ ảnh của chúng ta rất đồng đều về chất lượng nghệ thuật. Và như nghệ sỹ nhiếp ảnh Vũ Huyến - Phó chủ tịch Hội nghệ sỹ nhiếp ảnh Việt Nam nhận xét: “Mười tác phẩm ảnh nghệ thuật này đã cùng nhau tạo thành một tác phẩm nghệ thuật lớn, bởi tính thống nhất trong sáng tạo nghệ thuật và sự đồng đều của từng tác phẩm nhỏ”.
Trẻ em vùng cao. Ảnh: Nguyễn Long
Phần thưởng lớn mà bộ ảnh đen trắng của Việt Nam có được Cúp thế giới FIAP 2008 đã được ông Chủ tịch FIAP trao cho nghệ sỹ nhiếp ảnh Chu Chí Thành - Chủ tịch Hội nghệ sỹ nhiếp ảnh của Việt Nam tại Đại hội lần thứ 29 của FIAP được tổ chức tại Zilina (Slovakia). Vinh dự hơn, cũng tại Đại hội này, toàn thể đại biểu tham dự đã nhất trí bầu Việt Nam là nước đăng cai tổ chức Đại hội Liên đoàn nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế FIAP lần thứ 30 vào năm 2010.
Đua voi. Ảnh: Tam Thái
Đây là vinh dự lớn, là trách nhiệm nặng nề, nhưng cũng là niềm tự hào của đội ngũ nhiếp ảnh Việt Nam. Chính tài năng, niềm say mê sáng tạo nghệ thuật và truyền thống văn hóa dân tộc đã giúp họ tạo lập, khẳng định một vị trí xứng đáng của Nhiếp ảnh Việt Nam trong lòng bạn bè Quốc tế.
